is niet altijd zo eenvoudig als het lijkt. Dat bleek ook gisteren weer toen ik op pad was met medefotograaf
Joeri van Veen. Voor vertrek had ik snel wat rolletjes 35mm film in mijn fototas gegooid en toen het moment van filmwisselen daar was bleek dat de film die ik eigenlijk zou willen gebruiken niet bij me had...
Er zijn drie soorten van film die ik regelmatig schiet: Diapositief, kleurennegatief en zwartwitnegatief, allen 35mm kleinbeeldformaat. De eerste vraag is altijd of ik foto's in kleur of zwartwit wil schieten. Ga ik voor zwartwit dan is de keuze helder: Zwartwitnegatieffilm. Zwartwitdiafilms lijken mij ook zeer interessant maar helaas, deze worden niet langer gemaakt. Kies ik voor kleur dan volgt er direct een tweede keuze: Diapositief of kleurennegatief? Meestal gaat mijn voorkeur uit voor diapositieffilm, alleen als ik weet dat ik direct afdrukken wil hebben kies ik voor kleurennegatieffilm. Diafilms hebben daarnaast voor mij als voordeel dat mijn hele werkindeling hierop is gebaseerd, ik heb ook een speciaal hiervoor uitgeruste diascanner klaarstaan om de foto's te digitaliseren (waarna de standaard digitale bewerkingsprocessen in gang gaan en de foto's opgenomen kunnen worden in boekprojecten, gepubliceerd kunnen worden op het internet etc.).
Als ik heb gekozen voor de hoofdvorm (zwartwit, kleurennegatief of diapositief) dient er een tweede keuze gemaakt te worden: Welke specifieke film ga ik gebruiken? Er zijn verschillende filmfabrikanten die samen een breed scala aan films uitbrengen, elk met weer andere eigenschappen. Zaken als lichtgevoeligheid, korrel, kleurverzadiging en de hoeveelheid opnames spelen hier een rol. Ik merk bij mezelf dat ik een lichte voorkeur heb ontwikkeld voor de films van Fuji, ik schiet momenteel exclusief met Fujichrome diafilms en gebruik daarnaast ook films uit de Neopan zwartwitserie van Fuji en Fujicolor kleurennegatieffilms. Zwartwit maak ik naast Neopan veel gebruik van Ilford en af en toe Kodak, bij negatiefkleurenfilms merk ik dat ik voornamelijk maar niet exclusief Kodak en Fuji schiet maar dat ik hier momenteel geen duidelijke voorkeur heb - wellicht heeft dit ook te maken met het relatief lage aantal kleurennegatieffilms dat ik schiet ten opzichte van zwartwit en diapositieffilms. Met betrekking tot de hoeveelheid opnames gaat mijn voorkeur uit naar 36.
Verreweg de grootste keuze aan films is te vinden in mijn voorraad diafilms. Ik merk dat ik grofweg de volgende criteria hanteer:
Landschapsfotografie: Fujichrome Velvia 50 of 100.
Stadsfotografie: Fujichrome Velvia 100F, Provia 100F of Astia 100F.
Luchtvaartfotografie: Fujichrome Velvia 100F, Provia 100F of Astia 100F.
Portretten: Astia 100F.
Weinig-lichtfotografie: Fujichrome Provia 400X.
Daarnaast maak ik voor het testen van 35mm spiegelreflexcamera's vooral gebruik van de Fujichrome Sensia serie diafilms (ISO 100, 200 en 400) vanwege de lagere kosten van deze films. De Sensia 400 is gelukkig ook een prima alternatief voor Provia 400X zo heb ik recent gemerkt, ik had ISO 400 film nodig en Provia 400X was tijdelijk niet verkrijgbaar. Sensia 400 heeft dat gat toen naar volle tevredenheid opgevuld.
Qua zwartwitfilm werk ik eigenlijk altijd met traditionele film, kortgeleden heb ik echter ook wat C41 zwartwitfilm verkregen die als voordeel heeft dat het ontwikkeld kan worden in dezelfde chemicaliën als kleurennegatieffilm. Veel kleinere ontwikkelcentrales ontwikkelen alleen nog maar op basis van het C41 proces en deze film is makkelijker te scannen dan de traditionele zwartwitfilm. Deze gaat dan ook binnenkort getest worden. Mijn standaardfilm op dit moment is Ilford FP4plus, af en toe afgewisseld door Fuji Neopan of Kodak T-Max 100. Wil ik korrel dan grijp ik terug naar Kodak T-Max 400 en fotografeer ik in weinig-licht situaties dan is de keuze Ilford HP5plus of Fuji Neopan 1600.
(foto:
Joeri van Veen)
Tijdens een fotoproject volgend weekend hoop ik een hoop verschillende soorten film te kunnen verschieten en zo mijn selectieproces nog verder te verscherpen. En om terug te komen op de filmkeuze van gistermiddag: Graag had ik het rolletje Fujichrome Provia 400X uit mijn Pentax ME Super vervangen door een nieuwe Provia 400X, helaas had ik deze niet extra meegenomen...
Interessante inzichten! Ik ben benieuwd naar uw ervaring met de C41-proces zwartwit film, destijds vond ik het zelf tegenvallen, het leek niet echt "zwart" te zijn naar mijn idee, contrast leek ook wat miezerig (al kan dat zeker aan de centrale liggen), de prijs van het afdrukken was wel een grote pre natuurlijk.
ReplyDeleteWel vraag ik mij af, waarom zegt u dat dat makkelijker te scannen is? Met mijn (verouderde, ik geef het toe) Minolta Scan Dual II lukt het me aardig om z/w te scannen maar kleur heb ik een grote moeite mee, zelfs met diapositief (weet ik nog van vroeger) die ik slecht in de juiste kleur kreeg.
Verder vind ik het heel grappig dat u een voorkeur heeft ontwikkeld voor Fuji, daar waar ik die zeker had ontwikkeld voor Kodak. Ik houd van felle kleuren en gebruikte als negatieffilm vrijwel alleen Portra VC (vivid color) (160 en 400 ISO) en als dia de E 100 VS (vivid saturation). Zwartwit gebruik ik (zoals u weet) exclusief de Kodak T-max 100 en 400 (die laatste heeft inderdaad een ongemeen grove korrel, zeker voor een 400 film, waar men aan moet wennen en die zeker niet voor elk type fotografie bruikbaar is, u heeft dat haarfijn in de gaten).
Al had ik als 1600 ISO alternatief inderdaad ook de Fuji Neopan, de enige echte zullen we maar zeggen.
Uit uw voorkeur voor Fuji, met name Velvia, spreekt denk ik een liefde voor natuurgetrouwe maar redelijk zachte kleuren? Heel leuk om te lezen!
Als achternaborrelend postscriptum: ik had eens een Agfa 25 ISO zwartwitfilm geprobeerd, deze was zo ongelooflijk scherp en contrastrijk, het is een schande dat ze die niet meer maken. Ik heb er hier ergens een (verder oninteressante) print van liggen denk ik, als die niet gesneuveld is tijdens een verhuizing.
Dank u voor uw uitgebreide reactie!
ReplyDeleteUw schrijven nodigt uit om binnenkort eens wat E100VS te schieten en deze te vergelijken met de verschillende Velvia films. Met name Velvia 50 en 100 geven heldere kleuren en vette kleeurcontrasten weer, ik ben heel benieuwd of E100VS dit ook doet. In het verleden heb ik ook wel K64 geschoten maar de blauwzweem en het irritant lange ontwikkelproces hebben er voor gezorgd dat het alleen bij deze kennismaking bleef.
Wellicht is het handig om mijn opmerking over het makkelijker scannen van C41 zwartwitfilm iets te nuanceren, het voordeel zit hem met name in het gebruik van de ICE stand op de scanner die vuiltjes, stofjes e.d. automatisch weghaalt. Deze functie is bij traditionele zwartwitfilm niet te gebruiken.
Ah, ik snap het, betreffende de ICE functionaliteit.
ReplyDeleteWellicht heb ik mij vergist, ik dacht dat Velvia niet zo erg verzadigd was (misschien door de associatie met fluweel?) maar echt verstand van film heb ik niet (meer), E100VS is in ieder geval erg verzadigd (voor mijn gevoel). Het lijkt mij zeer interessant om uw bevindingen over die film te ervaren!
Na eindeloos googelen ben ik op uw blog terecht gekomen. Heel interessant om te lezen over film keuze in deze tijd. Misschien kunt u mij helpen. Ik wil graag weer eens met film gaan fotograferen, het liefst zwart-wit. Maar ik wil niet zelf ontwikkelen of scannen. Weet u of daar een service voor bestaat, of met welke film je het beste waar naartoe kunt gaan? Alvast dank voor u moeite.
ReplyDeletevriendelijke groet, Michiel
Beste Michiel,
ReplyDeleteAllereerst mijn excuses voor deze late reactie, ik heb dit berichtje helaas vandaag pas onder ogen gekregen...
Zelf laat ik het ontwikkelen en afdrukken van zwartwit doen bij mijn lokale fotozaak Autofocus te Bussum. Deze biedt ook de mogelijkheid om film (in alle soorten en maten) te laten scannen. Ik kan me zo voorstellen dat er meerdere fotozaken zijn die deze service aanbieden.
Heel veel plezier en succes met de zwartwitfotografie!
Groet,
Bas